Nie wiem jak ty, ale ja czytam książki (a także magazyny) zawsze z ołówkiem lub kolorowymi kredkami w ręku. Jeśli czytam coś co ważne, co trzeba zapamiętać lub wykorzystać później kreślę bez skrupułów i na kolorowo.
Gdy czytam poprzez Kindle mam wyłącznie możliwość zaznaczania wybranych fragmentów na żółto (highlights), ale korzyść z tego taka, że po synchronizacji automatycznie zapisują się one we wszystkich wersjach książki (tablet, komórka, komputer), a także w moim koncie na Amazon.com i to jest dla mnie czad 😉
Teraz pojawił się serwis Findings.com, który umożliwia pokazanie zaznaczonych wcześniej wybranych wycinków (wszystkie lub niektóre) lub dzielenie się ciekawymi fragmentami z tekstów czytanych w Sieci.
Pomysłodawcą jest autor świetnych książek popularno-naukowych Steven Berlin Johnson (tu wspominałem o jego najnowszej książce “Where good ideas come from. The natural history of innovation“). Niestety, żadna z jego książek nie ukazała się jeszcze na rynku polskim. Tu można zobaczyć co wrzuca do Sieci założyciel.
Jak to działa?
Publikując swoje wycinki, widzisz fragmenty publikowane przez inne osoby (może śledzić ich aktywność jak na Twiterze), możesz zachowywać (save) na swoim koncie czy dzielić się nimi dalej (share). Generalnie zasada działania jak w Twiterze, tyle że nie ma ograniczeń w długości fragmentów, poza tym przy każdym z nich widzisz okładkę książki z której pochodzi (i od razu przejść do Amazona) lub w przypadku wycinków z Sieci, adres skąd pochodzą. Poza tym szukając odnośników poprzez wyszukiwarkę czy klikając na okładkę możesz przejrzeć wszystkie wrzucone tu wycinki dla danego tytułu czy też inne teksty z sieci zawierające słowo kluczowe.
Johnson marzył o tym narzędziu od lat, w międzyczasie ogarniając chaos w notatkach, gromadząc je na twardym dysku (kto nie zna tego problemu) czy korzystał z programu Devonthink do gromadzenia notatek itd. Aż wreszcie spotkał się z popularną w epoce oświecenia ideą książek tworzonych na bazie zapisków, notatek, cytatów tzw. commonplace book. Co do zasady ówczesna praktyka nie odbiegała o tego, co robimy dziś w na blogach itd. (historię powstania commonplace books Johnson daje na swoim blogu).
While I was writing Where Good Ideas Come From, I found myself exploring the long and rich history of the commonplace book, one of the great intellectual engines of the Enlightenment: books of quotations assembled by hand by 18th-century readers, annotating and indexed and remixed by readers like Locke, Jefferson, and Priestley. (…) But with Findings, we are trying to do something that is dedicated explicitly to the task of curating quotations. In other words, it’s not designed to be a broader publishing platform, or a more generic notebook app that happens to include quotes every now and then. It’s a social commonplace book.
Działanie jest proste. Zakładasz konto, przeciągasz na pasek zakładek ikonkę z tzw. skryptozakładką (bookmarklet) i gdy w trakcie lektury natrafisz na jakiś ciekawy kawałek, zaznaczasz go, klikasz na ikonkę i wtedy możesz możesz go opublikować w serwisie. Jeśli do czytania używasz Kindle i zaznaczasz wybrane fragmenty, każdy z nich trafia także do twojego konta w Amazonie. Te wycinki możesz teraz opublikować wszystkie na Findings.com lub (zmieniąjac ustawienia, aby domyślnie wszystkie były prywatne, opublikować później tylko wybrane z nich). Serwis został niedawno zwodowany i nie zawsze wszystko działa, tak samo jak nie mogłem zapisywać wycinków pracując na Chrome czy Safari, udało się dopiero pod Firefox.
Pochwała fragmentu
Tak oto rodzi się pytanie, czy muszę jeszcze czytać całą książkę skoro mogę przejrzeć kilkanaście, kilkadziesiąt (czytelnicy zaznaczają rożne teksty, więc przy dużej liczbie wycinków będzie można przejrzeć dziesiątki ciekawych wycinków) fragmentów, aby wyrobić sobie zdanie na temat zawartości? A tam z pewnością uda się znaleźć kilka bądź ten jeden, który będzie najlepiej oddawał problem poruszany na łamach książki albo rozwiązywał nasz problem. Gdy takiego będziecie brak, nie ma wyjścia, trzeba samemu czytać całość 😉
O fragmencie, cytacie, wycinku ciekawie wypowiadał się Ryszard Kapuściński.
(…) jeżeli weźmiemy jakąś książkę, która liczy zazwyczaj 400 stron; raptem w jakimś miejscu, na jakieś stronie pojawia się zdanie genialne, błysk, nieprawdopodobnie olśniewający fragment. Ale te czterysta stron zabiło ten fragment. Ale jeżeli my go wydobędziemy, jeżeli do oświetlimy i nadamy mu nową formę życia, to ten fragment nam bardzo pomoże określić, zrozumieć ten świat. I dlatego ten który poświęcił się na przeczytanie tych czterystu stron i na wydobycie tego zdania, wykonał działanie twórcze, ponieważ inaczej te zdanie zginie lub nie zostanie dostrzeżone w tych potokach słów. I dlatego rola cytatu w tej powodzi słów nabiera ogromnego znaczenia. I dlatego ja chętnie posługuje się cytatem.
Przykładem tej fascynacji techniką fragmentu były jego “Lapidaria”, zbiory luźnych myśli, notatek, zapisków, obserwacji, cytatów, fragmentów rozmów, które Kapuściński publikował na przestrzeni kilkunastu lat: Lapidarium I wydane w 1990, a ostanie Lapidarium VI w 2007r.
Człowiek nie myśli historiami. Nasze myślenie jest podzielone. W tej sekundzie myślimy o tym, za kilka sekund myślimy już o czymś innym. Nasze myślenie jest fragmentaryczne. Zapiski składające się na „Lapidarium” to przejaw takiego procesu. „Lapidarium” jest tekstem pisanym spontanicznie od przypadku do przypadku – jest to rodzaj pisania spontanicznego. „Lapidaria” stanowią taki odrębny nurt, nie powiązany innymi moimi książkami. Jest to rodzaj zapisu stanu, zapisu wrażeń i refleksji. Czasami to jest jakiś cytat, czasami fragment rozmowy, czyichś wypowiedzi. To jest luźny zbiór w formie bardzo różnych rzeczy, bo takie, jak powiadam, jest nasze myślenie – bardzo różnorodne, bardzo nieskładne, często bardzo niepowiązane. I to jest technika i forma „Lapidarium”.
Pomysł na tę formę zrodził się w głowie Kapuścinskiego w stanie wojennym, gdy został bez pracy o czym opowiadał podczas premiery Lapidarium V.
Między lapidaryjną twórczością Kapuścińskiego a aktywnością osób wrzucających swoje wycinki na Findings.com istnieje podobieństwo, które opiera się na subiektywnym wyborze, który zyskuje na uroku wtedy, gdy ten bardzo osobisty wybór okazuje się wartościowy dla innych. I niech tak zostanie.