Czytanie książek rozwija wyobraźnię, zwiększa językowe kompetencje, kształci umiejętność myślenia, abstrahowania, syntezy, jest ćwiczeniem ze współczucia. To wiemy.
Dzisiejszy obraz świata kształtują media, głównie społecznościowe, kultura popularna wytwarza (za) często nierealistyczne wzorce, uwewnętrzniamy je i traktujemy jak własne. Próbując dopasować do społecznie akceptowanych norm własne życie, płacimy rozczarowaniem, frustracją, smutkiem.
Żyjemy – jak ujmuje to Tomasz Stawiszyński w książce „Reguły na czas chaosu” – w hologramie skrojonym przez speców od marketingu, ideologów, polityków.
Tu pomocną dłoń wyciąga literatura.
Jest niepodległa wobec interesów, różnych narracji, które chcą nami rządzić – przekonuje autor. Odpowiada na fundamentalną potrzebę rozumienia, czytanie wyposaża w narzędzia do lepszego rozumienia rzeczywistości. Jak uważał antropolog Joseph Campbell, twórca koncepcji monomitu, zwłaszcza w momentach chaosu i kryzysu społecznego jak i osobistego należy czytać powieści.
Zanim psychologia stała się dyscypliną wiedzy, jej funkcję pełniły mity i literatura, przedstawiały na swój sposób ludzkie doświadczenie. Proponowały wyjaśnienie, pociechę, uczyły rozumieć emocjonalne niuanse, motywacje, złożoność losów.
Dziś czytanie książek sprzyja zachowaniu proporcji w obcowaniu ze światem, czytając wkraczamy w wielowymiarowe ludzkie sprawy. – Uzyskujemy wgląd w najintymniejsze rejony cudzych myśli, towarzyszymy innymi w najwstydliwszych, najtrudniejszych momentach, śledzimy ich porażki, zdrady, oszustwa, melancholię, hipokryzję, dziwaczne fantazje, irracjonalne lęki, przesądy, okrucieństwa i decyzje prowadzącego do sytuacji bez wyjścia. W środku literackiej fikcji możemy rozpoznać prawdę o tym, jak wygląda życie, kiedy zedrze się zeń grube warstwy normatywnych fantazji – pisze Stawiszyński. Literatura, w odróżnieniu od żargonu psychologii, operuje żywym, plastycznym językiem.
Odbija życie wraz z jego chaosem, który nikogo nie omija.
Źródło:
Reguły na czas chaosu, Tomasz Stawiszyński, wydawnictwo Znak, Kraków 2022
Autorka zdjęcia: Priscilla Du Preez / Unsplash